"Tradycja królewskich łowów". Zbliża się Piknik Saski w Kutnie

W 2021 roku Piknik Saski odbywa się pod hasłem TRADYCJA KRÓLEWSKICH ŁOWÓW. Temat tegorocznego wydarzenia jest częścią projektu edukacyjnego organizowanego wspólnie przez Fundację Promocji Kultury Otwarte, Muzeum Teatralne w Warszawie, Muzeum Regionalne w Kutnie oraz Muzeum Wnętrz w Otwocku Wielkim, oddział Muzeum Narodowego w Warszawie. Wydarzenie nawiązuje do jednego z najważniejszych ceremoniałów dworskich, jakim było polowanie i związana z nim obyczajowość.

Polowania były przede wszystkim okazją do spotkań towarzyskich ,a także umożliwiały prowadzenie zakulisowych rozmów i zawieranie umów. Wywarły duży wpływ na rozwój sztuki rzemiosł, a nawet małej architektury. 

W ramach tegorocznego wydarzenia zostaną przywołane najważniejsze aspekty dotyczące tradycji łowów, głównie w takich dziedzinach, jak: muzyka, teatr, moda, artystycznie wykonana broń, naczynia powitalne, malarstwo oraz kulinaria. Malarstwo i teatr dokumentowały ważne ze względów politycznych spotkania władców. Reprezentacyjne portrety w najmodniejszych fasonach strojów myśliwskich z odpowiednimi akcesoriami mody i bronią są cennym źródłem do badań naukowych.

Królewskie łowy były także ważnym elementem oficjalnej propagandy. W 1792 roku Wojciech Bogusławski przygotował w Teatrze Narodowym specjalne wystawienie sztuki, pt. „Henryk VI na łowach", które ukazywało króla jako sprawiedliwego władcę przejętego losem wszystkich obywateli. Odnosiło się to bezpośrednio do osoby Stanisława Augusta Poniatowskiego jako dobrego króla. Przedstawienie to było na tyle popularne, że na jego podstawie Karol Kurpiński (patron Państwowej Szkoły Muzycznej w Kutnie), wybitny polski kompozytor 1 poł. XIX wieku, stworzył operę. Utwory muzyczne i baletowe o tej tematyce powstawały jeszcze w XX wieku. 

Muzyka jest nie tylko tłem przedstawień, w których ukazane są królewskie polowania, a wręcz istotną częścią tradycji polowań. W okresie baroku muzyka, określana jako myśliwska, autorstwa wybitnych kompozytorów, przeżyła swój szczyt popularności. Utwory te stanowiły kanon nie tylko podczas polowań, ale i poza nimi były grane na wystawnych ucztach. Sygnały i kompozycje używane podczas kolejnych faz polowania miały być nie tyle słyszalne, co informujące o przyjemności przebywania wśród natury. Śpiew zaś jednoczył kompanów, towarzyszył spotkaniom w lesie, przy ognisku, stwarzał poczucie więzi, wspólnoty.

Historia królewskich polowań, ilustrowana materiałami ikonograficznymi z epoki, będzie prezentowana na wystawie plenerowej 16 października w parku Traugutta. Na najwybitniejszych przykładach rzemiosła tamtej epoki zaprezentowane zostaną rodzaje broni ze szczególnym uwzględnieniem technik produkcji i ich dekoracji. Portrety ukażą męskie i damskie stroje myśliwskie. Odrębnie omówione zostaną instrumenty muzyczne używane podczas polowań oraz historia rozwoju muzyki im towarzyszącej. Zdjęcia instrumentów pochodzić będą z nieznanej szerzej kolekcji polskiego muzyka, pedagoga, wybitnego oboisty prof. Stanisława Malikowskiego. Fragmenty libretta opery "Henryk VI na łowach" towarzyszyć zaś będą planszom dotyczącym historii spektaklu Wojciecha Bogusławskiego.

Wystawa plenerowa to jedna z wielu atrakcji, które będą czekać w parku Traugutta. Rekonstruktorzy z Towarzystwa Stanisławowskiego oraz Kutnowskiej Grupy Tańca Dawnego, Regiment Pieszy Koronny Królewicza, Garnizon Fortecy Częstochowskiej, Verein Augustus Rex - Eine Zeitreise ins 18.Jhdt. i Uwe Müller oraz wielu gości z kraju i zagranicy wcielą się w postacie z epoki XVIII wieku. Odegrają m.in. odpowiednio wybrane fragmenty sztuki „Henryk VI na łowach", ukazujące zarys fabuły. Podczas prelekcji będzie można poznać historię organizowania łowów królewskich, kto i w jakiej kolejności w nich uczestniczył, jak wyglądały fazy polowań, jakie znane są najsłynniejsze w Polsce łowy królewskie z XVIII wieku i gdzie się odbyły. Przypomnimy też piosenkę „Pojedziemy na łów", znaną zapewne niejednemu z nas z dzieciństwa. Jest to prosta i stara melodia, a jednocześnie znakomity przykład tradycyjnej muzyki myśliwskiej.

Zapraszamy uczestników nie tylko na łowy dostarczające wrażeń duchowych i estetycznych. Będzie to również podróż w świat kulinariów i smaków związanych z kuchnią myśliwską. Przygotowaliśmy szereg pokazów gotowania wraz z degustacją potraw. Tomasz Welter, trener Reprezentacji Polski Kucharzy Wojskowych, uczestnik Pucharu Świata Luksemburg 2018,który przygotowywał Międzynarodowe imprezy m.in w głównej kwaterze NATO w Brukseli oraz w Ambasadach, członek Slow Food, miłośnik kuchni historycznej w „oprawie" jednego z najbardziej uznanych ekspertów kuchni staropolskiej, prof. Jarosława Dumanowskiego zaprezentuje swój warsztat.

Wydarzeniu będą towarzyszyć pokazy musztry, tańca, warsztaty oraz gry i zabawy. Nie zabraknie atrakcji dla dzieci, które zapewni m.in. na rewelacyjny pokaz teatru kukiełkowego Marka Żyły.

Autor: dr Piotr Stasiak